Perfectionisme is een eigenschap die ons weerhoudt om bepaalde acties te ondernemen. Misschien herkende je wel dat je hier last van had, toen corona net om de hoek kwam kijken. Je zat lekker in je routine: vier keer per week gaf je alles in de gym, voeding is op orde en de resultaten zijn aanwezig. En toen ineens ging je sportschool dicht voor drie weken. Drie hele weken. Je kunt niet optimaal trainen en zult het met home work-outs moeten doen. Langzaam maar zeker zie je dat je steeds minder toewijding aan je dieet hebt. Je gaat eten uit verveling, of stress. Want waarom zou je je aan je dieet houden als je toch niet optimaal kunt trainen? Dit is een gedachte die ik gehad zou hebben als dit drie jaar geleden was gebeurd. Ik kan me voorstellen dat er heel veel mensen struggelen met deze gedachtes in de huidige situatie. Want als je het niet goed (of perfect) kunt doen, waarom zou je er dan überhaupt iets aan doen?
Deze mindset (perfectionisme) kan ervoor zorgen dat velen van jullie met een achterstand de gym in gaan wanneer deze wel weer open gaat. Hoe kun je nou ervoor zorgen dat je deze gedachtegang de kop indrukt en je komende weken dus gewoon aan de slag gaat met je doelen, hoe suboptimaal de situatie ook is?
Stap 1: Maak je zelf bewust van je gedachtes en krijg je perfectionisme onder controle
Allereerst is het belangrijk dat jij je eigen gedachtes en gevoelens gaat herkennen. Ben ik gefrustreerd dat ik niet naar de gym kan gaan? Of misschien wel verdrietig? Merk ik dat het mij eigenlijk heel weinig uitmaakt dat ik een korte work-out thuis kan blijven doen, ondanks dat het beter is dan niets? Wanneer jij jezelf hierin herkent, is de kans groot dat je op dit vlak kampt met een bepaalde mate van perfectionisme.Er zijn een aantal voorbeelden van perfectionistisch denken:
- Zwart/wit denken (alles of niets): ‘Als ik niet op mijn gebruikelijke en perfecte manier kan trainen, dan ga ik ook helemaal niets doen’.
- Catastrofistisch denken: ‘Het maakt niet uit wat ik doe, als ik niet naar de sportschool kan, zal ik al mijn spiermassa verliezen’
- De waarschijnlijkheidsfactor overwaarderen: ‘Zelfs als ik me aan mijn voeding en home work-outs hou, zal ik waarschijnlijk toch al mijn zuurverdiende resultaten verliezen’.
- ‘Ik moet’ zelfspraak: ‘Ik kan niet naar de gym dus ik MOET elke dag minstens twee keer een home work-out doen anders is al het harde werk voor niets geweest’.
Stap 2: Blijf realistisch; Gaat perfectionisme mij helpen of niet?
Velen zullen weten dat je in drie weken tijd geen spiermassa gaat verliezen. Zeker niet wanneer je thuis niet stil blijft zitten! Toch kan ik me voorstellen dat je gevoel iets anders zegt. Breng deze irrationele gedachtes eens in kaart. Schrijf ze op en ga vervolgens eens bij jezelf na of je gedachtes wel kloppen. Alleen al het opschrijven en je gedachtes analyseren kan veel helpen!Gedachtes in perspectief plaatsen
Je komt thuis en vertelt licht geëmotioneerd tegen je ouders dat de sportschool de komende drie weken dicht gaat. Je ouders reageren erg laks en zeggen dat je dan maar met je weerstandsbanden moet trainen in de achtertuin. Dit maakt je boos. Hoe kunnen ze nou denken dat krachttraining in de sportschool te vervangen is door trainen met banden? Dit welbekende voorbeeld kan een vorm zijn van perfectionistisch denken. In deze situatie zie je het alternatief als iets dat veel slechter is dan je gangbare optie.Blijf het grote plaatje zien
Drie weken niet naar de sportschool kunnen gaan voelt voor sommigen als levenslang. Maar hoeveel is drie weken ten opzichte van één jaar? Of tien jaar? Of een mensenleven? Als je moeite hebt met het zien van het grotere plaatje kun je jezelf de volgende vragen stellen:- Doet het werkelijk zoveel ertoe?
- Wat is het ergste dat in die drie weken zou kunnen gebeuren?
- Als dit gebeurt? Kom ik hier dan overheen?
- Is dit morgen nog steeds van belang voor mij? Of over een maand? Of over een jaar?
Stap 3: Sluit compromissen om perfectionistisch denken tegen te aan
Je wil het allemaal zo graag perfect doen, maar wordt nu gedwongen om daar afstand van te nemen. Als je gaat kijken naar de perfecte situatie. Hoe ver ben je dan bereid daar van af te wijken? Kun je een situatie schetsen die ‘perfect’ zou zijn wanneer je rekening houdt met de huidige beperkingen? De perfecte situatie binnen deze context zou kunnen klinken als: ‘drie keer per week een home work-out doen, mijn calorieën blijven tracken zoals ik dat gewend was en de tijd die ik nu over heb besteden aan het lezen van een boek’. Wanneer je dit doet, heb je het beste van de situatie gemaakt. Reflecteer hierop en vier deze overwinningen.Ik herhaal het nog even voor je: ‘je hebt het beste gemaakt van de huidige situatie’.
Een aantal vragen die jij jezelf kan stellen als je gaat beginnen met reflecteren
- Wat heb je vandaag gedaan om dichter bij je doelen te komen?
- Wat ging er goed? Wat kan er nog beter?
- En wat ga ik morgen anders doen om dichter bij mijn doelen te komen?