Wie wij zijn, wat wij denken en hoe wij doen begint allemaal bij ons brein. Wat er allemaal gebeurt in de hersenen is ontzettend interessant en belangrijk voor je handelen. Maar helaas leren wij hier niks over, tenzij jij je hierin gaat verdiepen. In deze blog ga ik je uitleg geven over de verschillende functies van het brein.
De 3 verschillende delen van het brein
Als we kijken naar het brein dan bestaan de hersenen grotendeels uit drie verschillende hoofdgebieden. Elk gebied heeft zo zijn eigen functie. Door hier kennis van te hebben kan je beter herkennen waar een bepaalde gedachte of handeling vandaan komt.
Neocortex: het denkende brein
De neocortex verwerkt kennis en spoort ons aan volgens het eerder geleerde te leven. Dit onderdeel van het brein is de nieuwste, meest geavanceerde neurologische hardware van de mens. Het is de plek van onze bewuste mind, onze identiteit én andere hersenfuncties.
De neocortex stelt je in staat te leren, te onthouden, te analyseren, te plannen en te communiceren.
Het vastleggen van je zintuigen
Het is het gebied waar je zintuigelijke informatie, zoals wat je ziet en hoort, wordt vastgelegd. De neocortex verwerkt dus kennis en ervaringen. Eerst vergaar je kennis in de vorm van feiten of theoretische concepten en ideeën. De neocortex wordt dan aangezet tot het maken van nieuwe verbindingen en circuits in het brein. Vervolgens zul je als je besluit de opgedane kennis toe te passen en aan te nemen als ‘waar’ een nieuwe ervaring creëren.
Dit zorgt ervoor dat er neurologische netwerken in de neocortex worden gevormd. Hierdoor worden de verbindingen in je hersenen nogmaals versterkt. Kennis is dus de voorloper van ervaring. Je neocortex is verantwoordelijk voor het verwerken van ideeën die je nog niet eens hebt ervaren en die bestaan als een mogelijkheid om in de toekomst te gebeuren, zowel positief als negatief.
Creëren van een nieuwe gebeurtenis
Als je dus een nieuwe gedachte creëert, begin je na te denken over het zodanig wijzigen van je gedrag dat je iets anders kunt doen als de gelegenheid zich echt voor doet. Zo kun je een nieuwe uitkomst krijgen in die specifieke situatie. Als je dan je routinehandelingen en kenmerkende gedragingen verandert, zou er in werkelijkheid iets moeten gebeuren dat afwijkt van het gewone.
Je creëert een nieuwe gebeurtenis. Je kunt met jouw gedachtes dus al een gebeurtenis inbeelden, oefenen en uitvoeren (visualiseren) voordat het daadwerkelijk gebeurt. Je kunt dus letterlijk iets trainen in je gedachten, zonder het daadwerkelijk uit te voeren. Zo kun je dus nieuwe ervaringen creëren en gewoontes veranderen. Beginnend door er bewust van te worden. Denk je er wel eens over na wat jij zou willen verbeteren?
Het emotionele brein
Het limbische systeem (ook wel emotionele brein genoemd) maakt stoffen aan om je te helpen ervaringen te onthouden. Als je een nieuwe ervaring opdoet, sturen je zintuigen een stroom van informatie uit de externe wereld naar je hersenen. Op het moment dat die netwerken van neuronen worden verzonden in een patroon dat specifiek is voor die nieuwe ervaring, maakt het limbische systeem stoffen aan in de vorm van peptiden. Deze cocktail van stoffen heeft een specifieke samenstelling die dient als een weerspiegeling van de emoties die je op dat moment ervaart.
De hersenen spelen een belangrijke rol bij nieuwe ervaringen en emoties
Emoties zijn het eindproduct van ervaringen; een nieuwe ervaring creëert een nieuwe emotie en dus ook een nieuwe cocktail van stoffen in het brein (neuronen netwerk). Het limbische systeem helpt zo mee met het vormen van lange termijn herinneringen. Je kunt namelijk een gebeurtenis beter herinneren, omdat deze gebeurtenis gekoppeld is aan een emotie. Nu kun je begrijpen hoe we emotioneel worden getekend door uiterst beladen ervaringen, ook al in je eerste levensjaren. Iedereen die iets traumatisch heeft ervaren zou precies kunnen vertellen waar hij/zij was en wat er gebeurde op dat moment. Dit komt omdat de cocktail van neuronen deze herinnering heeft vastgelegd.
Neuronen cocktail
Kennis zonder ervaring is niet meer dan theorie. Zonder emotioneel verbonden te zijn zul je daarom niet echt kunnen leren. Je moet de nieuw opgedane kennis oppakken en ernaar leven. Om een nieuwe gewoonte aan te leren en gedrag te vormen, moet je dus kennis vergaren en actie ondernemen om een ervaring te kunnen creëren. Deze ervaring zal een gevoel opwekken (neuronen cocktail) dat herinnerd gaat worden door jouw onderbewuste van het brein. In het boek Breaking the habit of being yourself, geschreven door Dr. Joe Dispenza, wordt op een wetenschappelijke manier beschreven hoe belangrijk het is om je onderbewuste gedrag te observeren.
Wil je meer lezen over de wetenschappelijke achtergrond van gedragsverandering? Dan kun je dit boek hier bestellen.
Het onderbewuste deel van je hersenen
Herken je de situatie waarin je automatisch naar je werk rijdt, de rit eigenlijk vrijwel voorbij is gevlogen en je opeens op je werk bent, zonder dat je er bewust bij na hebt hoeven denken? Je hebt deze bewegingen zo vaak ‘geoefend’ dat je lichaam het beter weet dan het brein. Je lichaam klaarde zo automatisch de taak om je naar je werk te brengen, zonder bewuste gedachtes. Dit voorbeeld lijkt misschien een kleinigheid, maar je lichaam weet het even goed of beter dan de bewuste mind. Als je een willekeurige ervaring zonder inspanning kunt ervaren, heb je deze handeling, emotionele reactie of dit gedrag onthouden tot het een vaardigheid of gewoonte is geworden. Je hebt nu de kleine hersenen geactiveerd; het onderbewustzijn. 
Het onderbewustzijn
Zie het onderbewustzijn als de geheugenkaart van het brein. Dit gedeelte slaat het merendeel van je handelingen en vaardigheden op, evenals emotionele reacties, gedrag en onbewuste reflexen. Deze hebben we geleerd en gememoriseerd.
Wanneer je iets zo vaak doet, wordt het een tweede natuur en hoef je er niet bij na te denken. Het wordt zo’n automatisme dat het zelfs moeilijk uit te leggen is hoe je het doet. Wanneer het brein en je lichaam samenwerken, stellen de kleine hersenen je instaat een nieuw neurochemisch ik te onthouden, die onze nieuwe staat van zijn is.
Herprogrammeer jezelf
Je kunt jezelf dus herprogrammeren met nieuwe karakteristieken. Wanneer je bijvoorbeeld voor een langere tijd daadwerkelijk in oplossingen denkt, voelt en handelt, kun je een nieuwe staat van zijn creëren, waarin je jezelf zo geprogrammeerd hebt dat je deze karakteristiek eigen maakt. Als dan een probleemsituatie zich voordoet, denk je automatisch niet meer in belemmeringen, maar in oplossingen.
Zo kun je daadwerkelijk elke nieuwe gewoonte aanleren. De meeste coaches van professionele sporters zoals skiërs, zwemmers, voetballers, bodybuilders, etc., laten hun atleten video’s van zichzelf kijken, wanneer ze aan hun techniek moeten werken. Hoe zou je anders een oude manier van handelen kunnen veranderen als je niet weet hoe oud en nieuw eruit zien?
De kracht van meditatie op het menselijke brein
Meditatie kan ervoor zorgen dat je leert observeren wat jouw manier van denken is en wat de karakteristieken van jouw gewoontes zijn. Wanneer ik het woord meditatie gebruik, zul je misschien een beeld hebben van iemand die thuis met gekruisde benen over elkaar op een matje zit. Of wellicht het beeld van een monnik in een klooster met een baard ergens in het Himalaya gebergte. Maar je hoeft geen monnik te zijn om te mediteren.
Meditatie betekent in het Tibetaans; “vertrouwd raken met”.
Daarom gebruik we de term meditatie als synoniem voor zowel zelfobservatie als zelfontwikkeling. Immers, om met iets vertrouwd te raken moet je het enige tijd observeren. Ik heb hierboven besproken hoe je door middel van het activeren van de neocortex (voorste hersenen) nieuwe neuronetwerken kunt activeren om een nieuwe mindset te creëren. Als je die nieuwe mindset ervaart, creëert je brein een soort holografisch beeld dat je kunt navolgen om je nieuwe realiteit te realiseren. Omdat je met meditatie, vooruitlopend op een echte ervaring, een nieuw neuronetwerk hebt geprogrammeerd hoef je alleen nog je bewuste kennis en ervaring met moed en overtuiging te gebruiken om een nieuwe staat van zijn te ontwikkelen. Als de overgang van gedachte (neorcortex) naar ervaring plaatsvindt, zal het eindproduct van die ervaring een gevoel zijn, een emotie (limbische brein). Als dat gebeurt, kent je onderbewustzijn (de kleine hersenen) niet het verschil tussen de fysieke realiteit en de emoties die zijn gecreëerd door je eigen gedachten. Op dit moment ben je overgegaan in een nieuwe staat van zijn.
Je probeert dan niet bijvoorbeeld positief te denken, je BENT daadwerkelijk positief. Je kunt die mindset elke dag opwekken. Je kunt een gebeurtenis steeds weer opnieuw ervaren en de emotionele ervaring opnieuw teweegbrengen van hoe je je zou voelen als je die ideale ik was.
Je kunt, zoals eerder gezegd, zo alles trainen in jouw gedachten. Als je na een meditatiesessie in die nieuwe staat van zijn bent, zowel op neurologisch en biologisch vlak, heb je die veranderingen voorafgaand aan de ervaring geactiveerd en zul je makkelijker op één lijn staan met wie je daadwerkelijk wilt zijn, hoe je wilt handelen en hoe je wilt denken.
Je hebt een nieuwe ik gecreëerd, zonder de slechte gewoontes en gedachtes.
