Wat is het coronavirus en wat kan je er tegen doen?

Het coronavirus nam begin maart zijn toetrede in Nederland en het heeft een grote impact gemaakt op de samenleving in Nederland. Echter was vanaf het begin onduidelijk of COVID-19 hetzelfde was als een hevige griep. Nog steeds is het niet voor iedereen duidelijk wat het coronavirus precies is. Het antwoord op deze vraag weet je na het lezen van deze blog.

Betekenis van het coronavirus

De wereld staat in de ban van het coronavirus, of ook wel eens COVID-19 genoemd (Corona Virus Disease – 2019). Momenteel kunnen we alleen maar wachten tot de ellende minder wordt, dus laten we deze tijd nuttig gebruiken en bestuderen hoe dit virus nu echt in elkaar steekt. Het organisme van een virus is gemaakt van DNA of RNA, hieromheen bevindt zich een beschermde laag van eiwit. Het virus kan geen energie of stoffen produceren, niet zijn eigen eiwitten maken en niet verdubbelen onafhankelijk van een gastheercel. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het coronavirus een dier of mens nodig heeft om in leven te kunnen blijven en te groeien. Dat betekent dat het virus niet zal overleven en uitbreiden in voedsel.

Virussen kunnen verdeeld worden in groepen gebaseerd op ziekte, weefsel, manier van overdragen. Er wordt echter meestal een indeling gemaakt op lichamelijke en biochemische eigenschappen zoals grootte, het type genen en manier van verdubbeling. Sommige virussen, zoals het coronavirus, kunnen tegen verschillende omgevingsfactoren.

Ze kunnen bijvoorbeeld niet gedood worden door het gal van de maag. Een virus kan via lucht, water(druppels), lichamelijk contact en insecten worden overgedragen. Het coronavirus in Nederland kan niet verspreid worden van dier op mens en ook niet via het voedsel dat hier gegeten wordt.

Is het coronavirus dan niet hetzelfde als een “gewoon” griepje?

Het coronavirus kan OOK worden verspreid door mensen zonder symptomen, wat het zo gevaarlijk maakt. De tijd van infectie tot de periode van symptomen varieert van 2 tot 14 dagen. De gemiddelde leeftijd is 47 jaar en zeldzaam genoeg hebben kinderen weinig symptomen, maar kunnen zij het virus dus wel overdragen! Mannen en vrouwen hebben gelijke kansen op besmetting. Het virus onderscheidt zich van een normaal ‘griepje’, doordat het acute respiratoire distress syndroom zich kan ontwikkelen. Hierdoor zal de patiënt intensive care van een ziekenhuis nodig hebben (beademing), en kan blijvende longschade zich ontwikkelen, zelfs bij jongere mensen. De kans op sterfte is gemiddeld 3%, maar wordt hoger naarmate de leeftijd en het hebben van verschillende aandoeningen zoals suikerziekte en COPD. De gemiddelde kans van sterfte van een normale griep (influenza virus) is 0.2%.

Het coronavirus is dus zeker niet gewoon een ‘griepje’.

Er is nog geen behandeling beschikbaar voor het virus, maar op dit moment worden er klinische proeven onder mensen gedaan om zo snel mogelijk een veilige behandeling te ontwikkelen. De reden dat we nu allemaal thuis moeten zitten, is zodat niet net als in Italië veel mensen tegelijk het virus oplopen. De verspreiding van het virus moet daarom vertraagd worden. Naar schatting volgens het RIVM, zal uiteindelijk de helft van Nederland het coronavirus krijgen.

Welke rol heeft het immuunsysteem om besmetting van het covid-19 te voorkomen?

We moeten dus zoveel mogelijk binnen zitten om de verspreiding van het coronavirus te vertragen. Dit zorgt ervoor dat we niet, net als in Italië, allemaal tegelijk besmet worden. De zorg zou dan plek tekort komen en hierdoor kunnen vele doden tegelijk vallen. Hoe zorgt jouw eigen lichaam er nou voor dat het niet besmet wordt? Het menselijk lichaam laat niet zonder protest iets vreemds toe, zeker niet wanneer dit voor het lichaam schadelijk is.

Het lichaam heeft een verdedigingssysteem tegen infecties door virussen, bacteriën en parasieten: het afweersysteem, ook het immuunsysteem genoemd.

Veel infecties verlopen zonder ziekteverschijnselen, omdat ons immuunsysteem zo goed reageert dat de binnendringende micro-organismen gedood of in toom worden gehouden. In dit geval is de infectie alleen indirect zichtbaar uit de reactie van het afweersysteem, zoals het maken van specifieke antistoffen of activering van afweercellen. Dit proces wordt ook wel ontsteking/inflammatie genoemd.

Deze afweerreacties zijn met een bloedtest vast te stellen. Sommige micro-organismen geven altijd ziekteverschijnselen, zoals de veroorzaker van pokken. Zij kunnen zich na binnendringen sterk vermeerderen, gifstoffen uitstoten of tot te zwakke of te intense ontstekingsreacties leiden.

De micro-organismen kunnen alleen toeslaan als ons eigen afweersysteem verzwakt is, bijvoorbeeld door andere ziekten of behandelingen daarvan. Bij virussen worden de besmette lichaamscellen meestal door een zogenaamde cytotoxische reactie kapotgemaakt. De binnengedrongen micro-organismen van het virus komen daardoor vrij en binnen het bereik van antistoffen.

Soms kiest het afweersysteem ervoor de ziekteverwekkers in een onschadelijke winterslaap te dwingen. Verzwakt het afweersysteem, dan kunnen deze ziekteverwekkers weer wakker worden, gaan delen en toeslaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het herpesvirus dat de bekende koortslip geeft als ons lichaam verzwakt is.

Er is niet echt zoiets als het extra stimuleren van het immuunsysteem. Je kunt het hooguit onderhouden wanneer je tekorten hebt aan bepaalde voedingsstoffen. Goed eten, slapen en bewegen zullen ervoor zorgen dat het immuunsysteem zichzelf kan onderhouden.

Rol van oxidanten en vrije radicalen bij een virus

Wat zijn vrije radicalen?

Vrije radicalen (oxidanten) worden in kleine hoeveelheden door het lichaam aangemaakt. Als onderdeel van het immuunsysteem vallen zij bacteriën en virussen aan die de gezondheid bedreigen. Vervolgens helpen zij bij de productie van hormonen en activeren zij enzymen. Tot zover is er dus helemaal niets mis met vrije radicalen. Maar het verhaal verandert wanneer zij veelal in het lichaam gaan toenemen.

Dan gaan vrije radicalen plotseling geheel ongecontroleerd de cellen, weefsels en organen van het lichaam aanvallen (oxideren). Anti-oxidanten, zoals vitamine A, C en E, zijn beschermende stoffen die zich binden aan vrije radicalen. Hierdoor worden de vrije radicalen geneutraliseerd en daarmee kunnen ze geen schade meer in jouw lichaam aanrichten. Je lichaam stelt zich dagelijks bloot aan vele duizenden stoffen die de groei van vrije radicalen in je lichaam aanwakkeren. Naast de zuurstof die je inademt, vallen ook de chemische stoffen van uitlaatgassen, smog, sigarettenrook, bestrijdingsmiddelen en schoonmaakmiddelen, onder oxidanten. Op een normale, zonnige dag kan er in een liter lucht maar liefst een biljoen vrije radicalen zitten.

Zuurstof wordt dan ook wel omschreven als de stof die we nodig hebben, maar die er ook voor zorgt dat we verouderen en uiteindelijk allemaal doodgaan! Ook lichaamsvreemde stoffen in voeding, alcohol, medicijnen en zonlicht kunnen de toename van vrije radicalen in je lichaam bevorderen. Stress en teveel zware lichamelijke inspanningen geven een soortgelijke effect.

Vrije radicalen: oxidatieve atomen

Een atoom bevat normaal gesproken twee neutronen die aan elkaar gebonden zijn. Dit vormt een stabiele chemische formatie die geen schade in je lichaam kan aanrichten. Vrije radicalen zijn atomen die slechts één neutron hebben. Zij hebben dus een bevestigingspunt vrij, die als een grijpgrage magneet willekeurige atomen en moleculen vastgrijpt. Er vindt vervolgens een chemische reactie plaats die uitmondt in een explosie. Daarbij kunnen de cellen in de directe omgeving onherstelbaar beschadigd raken. Dit wordt oxidatie genoemd.

Dit verschijnsel zie je in het dagelijks leven overal om je heen met alledaagse producten. Het is namelijk te vergelijken met het ranzig worden van boter, het roesten van een auto en het bruin worden van een geschilde appel. Elke vrije radicaal bestaat slechts een fractie van een seconde. In die korte tijd kunnen zij al enorme schade in jouw lichaam aanrichten.

Door de oxidatie kunnen bijvoorbeeld de DNA moleculen beschadigd raken, waardoor de genetische codering van eiwitten wordt veranderd. Dit kan de productie van kankercellen in werking stellen. Ook de cellen van de organen en bloedvaten zijn een gebruikelijk doelwit van vrije radicalen. Dit kan leiden tot ouderdomskwalen, zoals hart en vaatziekten, dementie en artritis.

Het is ook mogelijk dat vrije radicalen hun reactie gebruiken op het bindweefsel van je huid. Deze verliest daardoor haar elasticiteit, waardoor zich gemakkelijk rimpeltjes kunnen vormen. Met andere woorden: vrije radicalen versnellen het biologische verouderingsproces.

“Zoveel mogelijk vitamine-C slikken , om vrije radicalen onschadelijk te maken, want een hoge dosering water oplosbare vitaminen, plas je toch wel uit?”

Nee, ten eerste is het een fabel dat je wateroplosbare vitamines, zoals vitamine C, bij teveel inname gewoon uit plast. Het heeft wel degelijk effect op je lichaam en kan dus ook schadelijk zijn. Meer dan 2 gram vitamine C per dag kan leiden tot darmklachten of diarree en een verhoogde uitscheiding van oxaalzuur met de urine. Vrije radicalen zijn niet alleen maar slecht. Ze hebben een belangrijke functie in het bestrijden van schadelijke bacteriën en in het uitschakelen van nieuwe kankercellen.

Te grote doses antioxidanten vernietigen te veel vrije radicalen, waardoor de balans in het immuunsysteem wordt verstoord en schadelijke indringers vrij spel hebben. Onderzoekers noemen dit de ‘antioxidanten-paradox’ .

Ondanks dat het bovenstaande onderzoek heeft aangetoond dat teveel anti-oxidanten, zoals vitamine C, juist schadelijk zijn voor je lichaam, lijkt het erop dat ze in China hoge dosissen vitamine C gebruiken om het coronavirus te bestrijden.

Ze gebruiken hier doseringen van maar liefst 25.000 tot 30.000 milligram! Klinische proeven moeten nog aantonen wat het mechanisme hierachter is. Vooralsnog is er dus nog geen wetenschappelijk bewijs om deze behandeling te onderbouwen. Let dus goed op wat je allemaal in je mond stopt wat betreft supplementen.

Baat het niet, dan schaadt het niet, is zeker niet altijd het geval! Wil je weten hoe jij je weerstand kan verbeteren? Lees dan dezeblog